BOXER & ROTOR
TADEUSZ PAWLAK    i    RYSZARD GLEN
Specjaliści BMW R75, Zündapp KS 600 i 750

PRĄDNICA - LICHTMASCHINE

Adam Koczorowski

W motocyklach BMW R75 i Zündapp KS 750 do zapłonu wykorzystywane jest oddzielne urządzenie zwane iskrownikiem (w tych przypadkach iskrowniki firmy Noris lub firmy Bosch) i z tego powodu do uruchomienia silnika nie potrzeba zasilania z akumulatora. 6 voltowa prądnica służy tylko do zasilania układu oświetleniowego motocykla. O ile do jakości oświetlenia wózka bocznego i światła tylnego motocykla nikt nie ma zastrzeżeń, o tyle wielu kierowców stwierdza, że światło reflektora jest za słabe.Przed laty także uważałem, że przednie światło w moim BMW R75 jest za słabe. Podczas długiej nocnej jazdy stwierdziłem, że reflektor R75 mojego kolegi świeci  o wiele jaśniej. Poszukałem gdzie leży przyczyna i stwierdziłem, że wpływ na jakość oświetlenia ma poza stanem prądnicy jeszcze kilka innych czynników.Prądnica Noris DS 6/50 może trwale dostarczać prąd o mocy 50 watów.Łączne zapotrzebowanie całej instalacji oświetleniowej motocykla wynosi (według oryginalnych wartości) 34 waty.

34 waty obciążenia nie przerasta możliwości wytwarzania wystarczającej ilości prądu przez prądnicę (jak pamietamy wynosi ona 50 wat). Dlaczego więc podczas długiej jazdy swiatło mojego reflektora staje się coraz słabsze?

Tutaj należy sobie odpowiedzieć na pytanie, czy zastosowane przez nas żarówki mają właściwą a nie większą moc. Czy w reflektorze zainstalowana jest żarówka o właściwej mocy 25 wat czy też licząc na mocniejsze światło umieściliśmy w nim żarówkę o mocy 35 wat. A światła pozycyjne? Może są tam żarówki 3,5 lub nawet 10 watowe? Łatwo możemy przekroczyć granicę, gdzie prądnica nie bedzie już w stanie dostarczyć prądu o wystarczającej mocy. Należy także pamietać, że dopiero od obrotów silnika większych od 1200-1500 na minutę oświetlenie zaopatrywane jest w prąd z prądnicy. Poniżej tych obrotów oświetlenie czerpie prąd z akumulatora.

Jak długo akumulator może uzupełniać deficyt prądu lub na ile wystarcza prądu zgromadzonego w akumulatorze na działanie oświetlenia? 

W pełni naładowany 6 voltowy i o pojemności 8 amperogodzin akumulator jest w stanie zaopatrzyć w prąd oświetlenie o mocy 48 wat w czasie jednej godziny. Przy skrajnie niewłaściwym użyciu zbyt mocnych żarówek możemy doprowadzić do obciążenia sięgającego nawet 51 wat co bardzo szybko doprowadzi do rozładowania akumulatora. Wtedy nawet stała jazda z wysokimi obrotami nie wystarczy na wytwarzanie przez prądnicę prądu o wartości odpowiadającej wartości poboru. W miarę kontynuowania jazdy światło naszego motocykla staje się coraz słabsze. Ale to nie jest jedyna przyczyna, z powodu której nie jesteśmy zadowoleni z jakości światła naszego pojazdu.

Prądnica i regulator.

Przy jakich obrotach prądnica zaczyna wytwarzać prąd wystarczający do zasilenia oświetlenia bez konieczności korzystania z akumulatora? Przy jakiej szybkości obrotowej wyłącznik zwrotny odcina przepływ prądu z akumulatora do prądnicy? Jeżeli wyłącza za późno, to będzie następowało rozładowywanie akumulatora przez prądnicę. Do jakiej wysokości ogranicza regulator napięcie prądu tworzonego przez prądnicę? Większość elektronicznych regulatorów nie ma możliwości dostostosowania wartości prądu ładowania do konkretnej (naszej) prądnicy. Gdy przestrzeń między wirnikiem a nabiegunnikami odbiega od standartowych wartości, konieczne jest dopasowanie ustawień regulatora  do tej prądnicy.

Wirnik prądnicy.

W wielu wirnikach konektory celem ich wyrównania były kilkakrotnie przetaczane przez co ich średnica została na tyle zmniejszona, że może mieć to wpływ na przepływ prądu. Także średnica zewnętrza wirnika na skutek różnych zdarzeń (uszkodzenia mechaniczne, nieprawidłowe postępowanie przy przewijaniu uzwojenia i nieprawidłowe prztaczanie) może mieć niewłaściwą wartość (różna odległość wirnika od poszczególnych nabiegunników) co w bardzo istotny sposób wpływa na wartość wytwarzanego prądu. Na działanie regulatora duży wpływ ma jakość wykonanego uzwojenia wirnika. Należy także pamiętać, że szczotki poruszające się z oporami w szczotkotrzymaczach, lub mające zbyt dużo luzu w prowadnicach, są przyczyną złego działania prądnicy. Do tej samej grupy czynników będących przyczyną złego działania prądnicy należą zbyt słabe (stare, "zmęczone") sprężynki dociskowe szczotek.

Tak więc wiele drobnych błędów prowadzi do tego, że instalacja oświetleniowa nie otrzymuje od prądnicy prądu o wystarczającej mocy. Nie od rzeczy bedzie zwrócenie uwagi na stan lustra reflektora. Lustro w idealnym stanie zapewnia o wiele jaśniejsze, mocniejsze światło niż lustro zmatowiałe.

Po dokonaniu gruntownwgo remontu mojej prądnicy nie mogę nic zarzucić światłu w moim motocyklu. Od tej pory w czasie długich jazd nocnych mam stałe i to w pełnym zakresie obrotów dobre oświetlenie.Dzisiaj daleki jestem od twierdzenia, że instalacja 6 voltowa jest zasłaba, że są z nią tylko problemy, że trzeba coś tu przerobić etc.

Instalacja 6  voltowa działa sprawnie gdy wszystkie elementy układu oświetleniowego zostaną prawidłowo wykonane.

Części składowe prądnicy niezbędne do dokonania pełnej naprawy:

                  

                        Wirnik prądnicy  (nr katalogowy 3402-1)      

                     

Śruba wirnika prądnicy (numer katalogowy 3047)

                                                 

                                               Szczotki prądnicy (numer katalogowy 3151)  

                                        

                                                      Sprężynki dociskowe szczotek (numer katalogowy 3406)

    

    Regulator elektroniczny. Wyposażony w pokrętło regulacji wysokości napięcia. (Numer katalogowy: 3170)

                                     Cewki stojana (numer katalogowy 3017)  

     

          Nabiegunnik (numer katalogowy 3999)

                

 

 

 

 

 

ZDJĘCIA

 

VIDEO

WIĘCEJ FILMÓW