BOXER & ROTOR
TADEUSZ PAWLAK    i    RYSZARD GLEN
Specjaliści BMW R75, Zündapp KS 600 i 750

OLEJ W SILNIKU KS 750

Ryszard Glen

Krąży pogłoska, że nieuszczelnienie przylgni obudowy papierowego filtra oleju do obudowy silnika może  być przyczyną uszkodzeń silnika KS 750 a w rzeczywistości obudowa ta nie spełnia żadnej bardziej istotnej roli w funkcji zasysania oleju przez pompę olejową.

Na ilustracji umieszczonej powyżej wyraźnie widać, że otwór zasysania oleju znajdujący się w śrubie mocowania papierowego filtra oleju jest znacznie poniżej znajdującej się na miarce oleju kreski oznaczonej jako „za mało” („zuwenig”). Na marginesie zaznaczę, że napisy „zuwenig” i „zuviel” oznaczają za mało oleju w przypadku stanu poniżej dolnej kreski i za dużo oleju w przypadku stanu oleju powyżej górnej kreski. Olej sięgający dokładnie dolnej kreski miarki oleju informuje, że w silniku znajduje się dokładnie 1,5 litra oleju.

Pełna miska olejowa zawiera 1,2 litra oleju co stanowi 0,3 litra poniżej poziomu wskazywanego przez miarkę oleju jako „za mało” (możemy termin „za mało” interpretować jako „minimum”).

Gdy do silnika wlejemy tylko tyle oleju aby tylko końcówka miarki oleju dotykała powierzchni oleju to okaże się, że w misce olejowej znajduje się tylko 0,8 litra oleju co teoretycznie powinno spowodować zakrycie otworu zasysania oleju w śrubie mocowania papierowego filtra oleju. Tym samym podczas uruchamiania silnika olej zostanie zassany przez pompę i skierowany na panewki korbowodowe.

Jest to jednak złudne poczucie, że silnik będzie miał prawidłowe smarowanie. Pompa zasysając olej z miski rozprowadza go w znacznej ilości po całym układzie smarowania co powoduje stanowcze obniżenie poziomu w misce olejowej.Dlatego bardzo ważne jest aby podczas pomiaru poziomu oleju nie był on nigdy poniżej kreski oznaczającej „zuwenig”. Niższy poziom doprowadzi do nieuchronnego uszkodzenia silnika (zatarte tłoki, zatarte zawory, zatarte i obrócone panewki itp.). Można tego uniknąć regularnie dokonując kontroli poziomu oleju.

Na zdjęciu poniżej pokazuję jak prawidłowo należy dokonać pomiaru poziomu oleju. Miarka zawsze musi opierać się końcem gwintu nakrętki o krawędź otworu wlewowego oleju. Tylko w ten sposób uzyskamy prawidłowy wynik pomiaru.

Fabrycznie zużycie oleju określone jest na 1 litr na 1000 kilometrów. Pamiętać należy, że producent podaje zazwyczaj bardziej optymistyczne niż pesymistyczne wartości. Dla własnego bezpieczeństwa powinniśmy zakładać, że zużycie będzie większe. Jest tak zawsze, gdy jedziemy w wysokiej temperaturze, z dużą szybkością na autostradzie lub z dużymi prędkościami obrotowymi na niskich biegach w terenie. Należy także zawsze liczyć się z wystąpieniem wycieków oleju.

Mając w silniku 2,25 litra oleju, przy dopuszczalnym zużyciu oleju, praktycznie już po przejechaniu 750 kilometrów możemy osiągnąć poziom wskazywany na miarce jako „zuwenig”.

Sam jednak zauważyłem, że mimo fabrycznej informacji o maksymalnej prawidłowej ilości oleju określanej na 2,25 litra oleju w praktyce już po wlaniu 2 litrów oleju jego poziom osiąga kreskę maksymalnego poziomu na miarce oleju. Znaczyłoby to, że do uzupełnienia poziomu zawartego pomiędzy dwiema kreskami („zuwenig” i „zuviel”) potrzeba tylko 0,5 litra oleju.

Należy z tego wyciągnąć wniosek, że przy normalnym zużyciu oleju już po przejechaniu 500 kilometrów poziom oleju ze stanu „zuviel” spadnie do poziomu „zuwenig”. Dlatego jako dobrą praktykę należy przyjąć zwyczaj sprawdzania poziomu oleju przy każdym tankowaniu paliwa.

Jeszcze jedno praktyczne zjawisko związane ze zużyciem oleju a  zaobserwowane podczas wieloletniej eksploatacji motocykli Zundapp KS 750. Gdy napełniałem silnik olejem do maksymalnego poziomu stan minimum osiągałem po przejechaniu prawie takiej samej ilości kilometrów jak wtedy, gdy uzupełniałem tylko do poziomu zawartego pomiędzy dwiema kreskami. Nie dociekam jaka jest tego przyczyna ale tylko stwierdzam zjawisko. Można to tak zobrazować jakby z połowy litra oleju pierwsza ćwiartka została szybko zużyta a druga o wiele wolniej.

Nabrałem przekonania, że najbezpieczniej jest dokonywać kontroli poziomu oleju po każdych przejechanych 200 kilometrach.

Osłona filtra oleju nie ma żadnego wpływu na zdolność zasysania oleju przez nasze zębatkowe pompy olejowe. One dadzą sobie także radę, gdy takiej osłony nie będzie. Nawet wtedy, gdy chwilowo zassane zostanie powietrze w przypadku niskiego stanu oleju i mocnego pochylenia motocykla. Z chwilą, gdy tylko poziom się wyrówna pompa (numer katalogowy 1015) samoczynnie zassie olej. Pierwotnie w filtrze sznurowym, obudowa była integralną, konstrukcyjną częścią podtrzymującą zwinięty w krąg sznur.

Obecnie, przy naszych filtrach (nr katalogowy 1139) z wkładami papierowymi blaszaną obudowę stosujemy w zasadzie tylko po to aby uchronić delikatny wkład papierowy przed bezpośrednimi uderzeniami powracającego z cylindrów oleju.

Należy pamiętać, to nie nieszczelność obudowy filtra oleju a nieoczyszczone kanały olejowe, źle spasowane przewody olejowe lub wręcz brak wystarczającej ilości oleju są przyczyną braku smarowania i uszkodzenia silnika.

Podczas prac umożliwiających zastosowanie łożyskowania korbowodów panewkami montujemy na wale KS 750 blaszane zabieraki oleju (nr katalogowy 1014). Zatrzymują one część oleju po unieruchomieniu silnika. Dzięki temu momentalnie już przy pierwszych obrotach wału na panewki zostaje skierowany olej.

Zalecamy stosowanie oleju mineralnego 15W 40.

 

 

ZDJĘCIA

 

VIDEO

WIĘCEJ FILMÓW